Onverschrokken Valentijn

Deze week is het Valentijnsdag. Ooit schreef ik een blogtekst over de onverschrokken Valentijn, die ik ook nu weer relevant vind om te delen. 
Op mijn lezingen en in mijn werk als relatiecoach wordt meestal wel duidelijk dat ik niet zo’n voorstander ben van Valentijnsdag; zo’n ‘aparte’ dag van aandacht en ook niet van de zoetsappigheid die eromheen hangt. Ik ben meer een voorstander van iedere dag Valentijnsdag. Je geliefde aandacht geven doe dat vooral dagelijks! Want wat is er fijner dan een kus, een compliment, een goeie grap, een onverwachts gebaar en oprechte aandacht voor elkaar te midden van de dagelijkse sores? 
En de zoetsappigheid? Een relatie is grillig, intens, prachtig, ingewikkeld, en soms meedogenloos en pijnlijk. Geen sprookje zou ik zeggen maar veeleer een avontuur. En grappig genoeg sluit dit wel aan bij iets wat ik las over de heilige Valentijn en 14 februari.

Ik kwam het volgende tegen:
In 496 riep Paus Gelasius 14 februari uit tot de dag van de heilige Valentijn. Er deed een legende de ronde over ene bisschop Valentijn, die regelmatig stellen in de echt verbond. Op een goed moment kwam een jong paar bij hem met het verzoek hen te trouwen. De man was een ‘heidense’ soldaat, de vrouw een christen. Volgens de wet was het hen niet toegestaan te trouwen. Maar Valentijn vond de liefde zwaarder wegen dan de wetten van de keizer, en huwde het stel. Al gauw kwamen meer paren met hetzelfde verzoek. Uiteindelijk werd hij aangegeven en gearresteerd. Toen hij voor de keizer moest verschijnen, probeerde hij die te bekeren. Claudius voelde zich beledigd en liet Valentijn martelen en onthoofden. Dat gebeurde op 14 februari maar welk jaar het was, is onduidelijk. Voordat het vonnis werd uitgevoerd, zag Valentijn nog kans het dochtertje van de gevangenisbewaarder een briefje toe te stoppen: ‘Van je Valentijn’, stond erop.

Niet zo heel romantisch, 14 februari als de dag waarop Valentijn gemarteld en onthoofd werd (toegegeven: dat briefje voor de dochter dan weer wel). Maar wel heel mooi dat deze bisschop Valentijn de liefde zwaarder liet wegen dan de wetten en daarvoor bleef staan, ook als dat betekende dat de dood erop volgde.

Heel in de verte herken ik daar wel iets van: op een goed moment in mijn leven was het een besluit dat ik de liefde erkende als een belangrijke levensbehoefte en niet als een prettige bijkomstigheid. Ik wilde er vol voor gaan. Vanaf toen was het duidelijk dat als het niet goed ging in mijn relatie, het niet goed ging met mij. Dan wist ik dat er werk aan de winkel was: niet denken dat het wel vanzelf overgaat maar bespreken, eerlijk zijn over mijn verlangens, niet zwichten, blijven zoeken, benieuwd ook naar zijn motieven, onthechten en onbevooroordeeld kijken en echte aandacht geven, dat soort zaken. Ik heb het bovenaan mijn lijst van ‘heel belangrijk’ gezet, wat betekende dat ik het standvastig moest ‘uithakken’ in mijn dagelijkse drukke leven, waar zoveel dingen altijd weer strijden om aandacht. Een onverschrokken keuze.

Aan het slot van mijn boek ‘Een schat aan liefde’ schrijf ik: ‘De schatkamer van je relatie is goed gevuld. De kunst is nu om die schatten te koesteren en aan te blijven spreken. En je niet te laten leiden door de waan van de dag, door de onbenullige dagelijkse gewoontes of dwingende activiteiten die strijden om voorrang. Wat kan nou belangrijker zijn dan de liefde? Ik kan niks bedenken.’ 

Laten we proosten op de liefde, de onverschrokken liefde!

Marthe van der Noordaa

Relatiecoaching

Ik heb je lief, maar nu even niet

Vrouw A is verdrietig, ze huilt.
Man B ziet het en komt naar haar toe.
B: ‘Lieverd, wat is er?’
A prevelt iets over dat ze bang is.
B: ‘Maar dat hoeft toch helemaal niet?’
A kijkt hem verward aan. Dan somt ze door haar tranen heen op
waar ze bang voor is.
B: ‘Maar lieverd, daar is toch niks aan te doen?’
Vrouw A huilt harder.
B valt even stil. Dan probeert hij een oplossing aan te reiken,
wat ze zou kunnen doen.
A kijkt hem wezenloos aan, dan kijkt ze naar buiten.
B probeert nog een andere optie.
A huilt zachtjes door.
B gaat even wat anders doen.

Misschien een herkenbare scène. De vrouw is verdrietig en bang, de man doet zijn best, en reikt allemaal dingen aan die hij als behulpzaam ziet, zoals ‘het valt toch wel mee, daar is toch niks aan te doen’, en tot slot een oplossing. Het werkt niet. Het ademt goede bedoeling, onbegrip, en twee werelden die nu niet gaan samenkomen. De man voelt zich machteloos en tekortschieten, de vrouw voelt zich niet erkend in haar verdriet.

Een van de vele vormen van miscommunicatie die ik tegenkom in mijn praktijk voor relatiecoaching. Het verrast me iedere keer weer hoeveel onbegrip en conflicten er voortkomen uit miscommunicatie. Het ligt niet aan onwil of slechte bedoeling, of aan een gebrek aan liefde. Bovenstaande man en vrouw kunnen veel van elkaar houden en toch op zo’n cruciaal moment niet samenkomen. Lastig, maar niet ernstig. Dat is vaak mijn eerste boodschap. Het ligt niet aan de liefde, maar aan de communicatie, of het gebrek aan communicatie. En daar is heel goed wat aan te doen.

Daar wil ik voor pleiten in deze tijd, waar gelukkig zijn, het fijn willen hebben en geslaagd zijn zo voorop staan. Tijdens deze dagen in de aanloop naar Valentijn zou ik willen zeggen: relaties zijn ingewikkeld, communicatie tussen geliefden is ingewikkeld en het is heel logisch dat je elkaar bij vlagen totaal niet begrijpt of aanvoelt. Dan is er geen ramp, maar werk aan de winkel. ‘Ik heb je lief, maar nu even niet.’

Kom vooral langs. Naast mijn praktijk in Bergen, heb ik sinds kort ook een werkplek in de stad die me lief is: Amsterdam.

Je bent

Je bent gewoon je bent
gewoon een mens dat is
een warm en onontwarbaar wezen
en toch kun je gebeuren als een wonder

want ik heb je geroepen in mijn slaap
ik riep je liefde

door eigen honger
in de eigen stem ontwaakt
zag ik: ik heb je niet gedroomd
hier ben je je bestaat

ik heb je liefgehad
dit is de nacht

ik heb je lief
ik heb je niet bedacht.

– Ellen Warmond

 

Marthe van der Noordaa

Relaties zijn ingewikkeld

‘Relaties zijn ingewikkeld en het is heel logisch dat jullie hier zijn’, zeg ik vaak bij een eerste kennismaking in mijn coachingspraktijk. Gelukkig is er inmiddels wel wat veranderd rondom relatiecoaching. Je hoeft niet meer heel erg in crisis te zitten om in coaching te gaan samen. Mag, maar hoeft niet.

Relaties zijn ingewikkeld omdat je beide een rugzak draagt met persoonlijke inhoud van levensjaren voornamelijk gevuld in de tijd voor de relatie. Een rugzak vol mooie ervaringen en herinneringen maar ook met strubbelingen, pijn, teleurstellingen, kwetsuren, frustraties en terugkerende persoonlijke thema’s.
Onderdeel van deze levensbiografie is onze ‘liefdesbiografie’. Met al onze mooie, lelijke, pijnlijke, allesverslindende of teleurstellende ervaringen in de liefde. En dat begint al heel vroeg: hoe er thuis wel of geen liefde was, hoe het werd geuit, of er aanraking of koestering was, het gemis, of juist de verstikking. Vervolgens het al dan niet aangaan van de eerste vriendjes, vriendinnetjes, hopeloos verliefd, afgewezen, vol erin of juist niet gedurfd. En daarna dat de verschillende relaties of huwelijken zo anders uitpakten dan je had gehoopt etc.

Al die ervaringen uit onze liefdesbiografie leiden tot bepaalde denkbeelden en conclusies: ‘Als ik me zus of zo gedraag krijg ik liefde.’ Of: ‘Ik ga me niet nog eens zo openstellen’ Of: ‘Sleur hoort erbij’ ‘Seks en liefde gaan niet samen’ of: De ware liefde is niet voor mij weggelegd’ etc. Vanuit die denkbeelden geven we richting aan ons leven; vanuit een bepaalde angst, achterdocht, teleurstelling, overtuiging kijken we naar de liefde, naar een geliefde, en daar hoort bepaald gedrag bij. En dat onvrije gedrag komt regelmatig in de relatie terecht, met alle gevolgen van dien. Heel logisch dat dat gebeurt.

En dan kom ik in het vizier, meestal met goed nieuws: ‘Het goede nieuws is dat jullie probleem niks met jullie relatie te maken heeft en niks met de liefde, maar met jullie persoonlijke rugzak.Veroordeel niet waar jullie in zitten, en vooral: geef elkaar niet de schuld, maar richt je blik op je rugzak.En dan pakken we voor een deel de rugzakken uit, zodat helder wordt wat bij wie ligt, en er weer ruimte komt in het midden voor de liefde.

Bovendien komt er, in het zichtbaar maken van ieders diepere levensthema, meer ontroering vrij voor elkaar. Meer mededogen voor de pijn en de worsteling van de ander. En dat is van belang want dat wordt nog wel eens vergeten: dat je partner ook worstelt en lijdt aan zijn of haar persoonlijke thema’s. We zijn vaak niet zo lief voor onszelf (en de ander) op dat gebied. Lief voor de kwetsuren en de kwetsbaarheid.
Vooral het succes en het slagen staan in de etalage. Het vergelijken en moeten voldoen aan hoge verwachtingen leidt tot een bepaalde verharding. Als de worsteling en de kwetsbaarheid niet worden veroordeeld, maar er openlijk bij mogen horen in een relatie, wordt het zachter.

En dan ga je merken dat je meer gaat houden van wat er wel is. Niet steeds gericht op wat er nog ontbreekt, wat tekortschiet of erbij zou moeten, maar op wat er wel is.
Daar bloeit de liefde van op.

Waar was ik toen je me nodig had?
doof in mijzelf gewikkeld
blind voor de wereld
wat op me afkwam
stootte ik af
in hart en navel dacht ik
IK

En nu jij die binnenkomt
ik open als een bloem
een oester een deur
word van ik tot wij

Remco Campert

meer inspiratie: Een schat aan Liefde

Marthe van der Noordaa
Relatiecoaching

Cirkel van invloed

Terug van een vakantieperiode, wat in mijn geval een krant-televisie-social medialoze tijd betekent, grijpt het me naar de keel: het nieuws. En dan vooral de berichten over de grote stroom van vluchtelingen die op gang is gekomen, en de opmars van IS.
Het baart me zorgen en een gevoel van onmacht maakt zich van me meester: waar moet die enorme stroom van ontheemde mensen heen? Een tijdelijke opvang –als die er al is- is nog geen thuis. En dan hebben we het nog lang niet over een mogelijke toekomst?
Dan weer verschijnen beelden op mijn netvlies van aanhangers van IS die de tempel Baal-Shamin in Palmyra vernietigen of de foto van Kayla Meuller die tot persoonlijk eigendom van IS leider Abu Bakr al-Baghdadi was gemaakt. Hoe ver kan het gaan en waar gaat dat heen?

Toen ik vannacht wakker werd en het nare gevoel me weer als een insect bekroop, herinnerde ik me ineens een advies dat ik ooit kreeg van een wijs persoon.
Hij zei: ‘Je moet onderscheid leren maken tussen jouw veld van aandacht en je cirkel van invloed.’ Hij liet me op een groot wit papier een veld tekenen met daarin alles wat mijn aandacht trok de laatste tijd. Dat was nogal wat en het veld bestreek zowat het hele vel papier. Vervolgens moest ik daar binnen een cirkel tekenen met alle personen en kwesties waar ik daadwerkelijk invloed op kon uitoefenen. Deze cirkel was aanzienlijk kleiner.
Het gaf me direct rust, gevoelens van onmacht verdwenen, er kwam richting.
Niet alles wat je aandacht trekt, kun je beïnvloeden, of anders gezegd: het is zinniger om je aandacht te richten op zaken waar je invloed op hebt, en op die manier bij te dragen aan deze wereld.

Daar moest ik aan denken afgelopen nacht, en ik werd wakker vanochtend met zin in deze dag. Zin om voluit te gaan doen wat binnen mijn cirkel van invloed ligt, met om te beginnen: pannenkoeken bakken als ontbijt voor onze jongste die zo geen zin heeft in zijn eerste schooldag. En vervolgens: mijn werkkamer op orde brengen voor alle lieve mensen die daar het komende seizoen langskomen, maar ook: me voorbereiden op het inspiratietraject rond de liefde dat ik samen met mijn man ga geven. Ik ga dagen inplannen in het najaar zodat ik de deuren van mijn coachingspraktijk ook in Amsterdam kan openen, en ik zal mijn gedachten laten gaan over wanneer en hoe ik weer een studietraject rond boeddhistische Dzogchenteksten zal starten, omdat daar vraag naar is. En niet te vergeten: deze blogtekst schrijven, want dat doe ik zo graag.

Ik ben er weer, fijn dat jij er ook bent. Veel plezier en succes met alles wat jij gaat doen, binnen jouw cirkel van invloed.

Mijn aanbod dit najaar:
‘Schatkamer van de liefde’, inspiratietraject van 3 losse dagen
‘Voluit liefhebben’, lezing op 26 nov
coaching en relatiecoaching, in Empe en Amsterdam