Onverschrokken Valentijn

Deze week is het Valentijnsdag. Ooit schreef ik een blogtekst over de onverschrokken Valentijn, die ik ook nu weer relevant vind om te delen. 
Op mijn lezingen en in mijn werk als relatiecoach wordt meestal wel duidelijk dat ik niet zo’n voorstander ben van Valentijnsdag; zo’n ‘aparte’ dag van aandacht en ook niet van de zoetsappigheid die eromheen hangt. Ik ben meer een voorstander van iedere dag Valentijnsdag. Je geliefde aandacht geven doe dat vooral dagelijks! Want wat is er fijner dan een kus, een compliment, een goeie grap, een onverwachts gebaar en oprechte aandacht voor elkaar te midden van de dagelijkse sores? 
En de zoetsappigheid? Een relatie is grillig, intens, prachtig, ingewikkeld, en soms meedogenloos en pijnlijk. Geen sprookje zou ik zeggen maar veeleer een avontuur. En grappig genoeg sluit dit wel aan bij iets wat ik las over de heilige Valentijn en 14 februari.

Ik kwam het volgende tegen:
In 496 riep Paus Gelasius 14 februari uit tot de dag van de heilige Valentijn. Er deed een legende de ronde over ene bisschop Valentijn, die regelmatig stellen in de echt verbond. Op een goed moment kwam een jong paar bij hem met het verzoek hen te trouwen. De man was een ‘heidense’ soldaat, de vrouw een christen. Volgens de wet was het hen niet toegestaan te trouwen. Maar Valentijn vond de liefde zwaarder wegen dan de wetten van de keizer, en huwde het stel. Al gauw kwamen meer paren met hetzelfde verzoek. Uiteindelijk werd hij aangegeven en gearresteerd. Toen hij voor de keizer moest verschijnen, probeerde hij die te bekeren. Claudius voelde zich beledigd en liet Valentijn martelen en onthoofden. Dat gebeurde op 14 februari maar welk jaar het was, is onduidelijk. Voordat het vonnis werd uitgevoerd, zag Valentijn nog kans het dochtertje van de gevangenisbewaarder een briefje toe te stoppen: ‘Van je Valentijn’, stond erop.

Niet zo heel romantisch, 14 februari als de dag waarop Valentijn gemarteld en onthoofd werd (toegegeven: dat briefje voor de dochter dan weer wel). Maar wel heel mooi dat deze bisschop Valentijn de liefde zwaarder liet wegen dan de wetten en daarvoor bleef staan, ook als dat betekende dat de dood erop volgde.

Heel in de verte herken ik daar wel iets van: op een goed moment in mijn leven was het een besluit dat ik de liefde erkende als een belangrijke levensbehoefte en niet als een prettige bijkomstigheid. Ik wilde er vol voor gaan. Vanaf toen was het duidelijk dat als het niet goed ging in mijn relatie, het niet goed ging met mij. Dan wist ik dat er werk aan de winkel was: niet denken dat het wel vanzelf overgaat maar bespreken, eerlijk zijn over mijn verlangens, niet zwichten, blijven zoeken, benieuwd ook naar zijn motieven, onthechten en onbevooroordeeld kijken en echte aandacht geven, dat soort zaken. Ik heb het bovenaan mijn lijst van ‘heel belangrijk’ gezet, wat betekende dat ik het standvastig moest ‘uithakken’ in mijn dagelijkse drukke leven, waar zoveel dingen altijd weer strijden om aandacht. Een onverschrokken keuze.

Aan het slot van mijn boek ‘Een schat aan liefde’ schrijf ik: ‘De schatkamer van je relatie is goed gevuld. De kunst is nu om die schatten te koesteren en aan te blijven spreken. En je niet te laten leiden door de waan van de dag, door de onbenullige dagelijkse gewoontes of dwingende activiteiten die strijden om voorrang. Wat kan nou belangrijker zijn dan de liefde? Ik kan niks bedenken.’ 

Laten we proosten op de liefde, de onverschrokken liefde!

Marthe van der Noordaa

Relatiecoaching

Relaties zijn ingewikkeld

‘Relaties zijn ingewikkeld en het is heel logisch dat jullie hier zijn’, zeg ik vaak bij een eerste kennismaking in mijn coachingspraktijk. Gelukkig is er inmiddels wel wat veranderd rondom relatiecoaching. Je hoeft niet meer heel erg in crisis te zitten om in coaching te gaan samen. Mag, maar hoeft niet.

Relaties zijn ingewikkeld omdat je beide een rugzak draagt met persoonlijke inhoud van levensjaren voornamelijk gevuld in de tijd voor de relatie. Een rugzak vol mooie ervaringen en herinneringen maar ook met strubbelingen, pijn, teleurstellingen, kwetsuren, frustraties en terugkerende persoonlijke thema’s.
Onderdeel van deze levensbiografie is onze ‘liefdesbiografie’. Met al onze mooie, lelijke, pijnlijke, allesverslindende of teleurstellende ervaringen in de liefde. En dat begint al heel vroeg: hoe er thuis wel of geen liefde was, hoe het werd geuit, of er aanraking of koestering was, het gemis, of juist de verstikking. Vervolgens het al dan niet aangaan van de eerste vriendjes, vriendinnetjes, hopeloos verliefd, afgewezen, vol erin of juist niet gedurfd. En daarna dat de verschillende relaties of huwelijken zo anders uitpakten dan je had gehoopt etc.

Al die ervaringen uit onze liefdesbiografie leiden tot bepaalde denkbeelden en conclusies: ‘Als ik me zus of zo gedraag krijg ik liefde.’ Of: ‘Ik ga me niet nog eens zo openstellen’ Of: ‘Sleur hoort erbij’ ‘Seks en liefde gaan niet samen’ of: De ware liefde is niet voor mij weggelegd’ etc. Vanuit die denkbeelden geven we richting aan ons leven; vanuit een bepaalde angst, achterdocht, teleurstelling, overtuiging kijken we naar de liefde, naar een geliefde, en daar hoort bepaald gedrag bij. En dat onvrije gedrag komt regelmatig in de relatie terecht, met alle gevolgen van dien. Heel logisch dat dat gebeurt.

En dan kom ik in het vizier, meestal met goed nieuws: ‘Het goede nieuws is dat jullie probleem niks met jullie relatie te maken heeft en niks met de liefde, maar met jullie persoonlijke rugzak.Veroordeel niet waar jullie in zitten, en vooral: geef elkaar niet de schuld, maar richt je blik op je rugzak.En dan pakken we voor een deel de rugzakken uit, zodat helder wordt wat bij wie ligt, en er weer ruimte komt in het midden voor de liefde.

Bovendien komt er, in het zichtbaar maken van ieders diepere levensthema, meer ontroering vrij voor elkaar. Meer mededogen voor de pijn en de worsteling van de ander. En dat is van belang want dat wordt nog wel eens vergeten: dat je partner ook worstelt en lijdt aan zijn of haar persoonlijke thema’s. We zijn vaak niet zo lief voor onszelf (en de ander) op dat gebied. Lief voor de kwetsuren en de kwetsbaarheid.
Vooral het succes en het slagen staan in de etalage. Het vergelijken en moeten voldoen aan hoge verwachtingen leidt tot een bepaalde verharding. Als de worsteling en de kwetsbaarheid niet worden veroordeeld, maar er openlijk bij mogen horen in een relatie, wordt het zachter.

En dan ga je merken dat je meer gaat houden van wat er wel is. Niet steeds gericht op wat er nog ontbreekt, wat tekortschiet of erbij zou moeten, maar op wat er wel is.
Daar bloeit de liefde van op.

Waar was ik toen je me nodig had?
doof in mijzelf gewikkeld
blind voor de wereld
wat op me afkwam
stootte ik af
in hart en navel dacht ik
IK

En nu jij die binnenkomt
ik open als een bloem
een oester een deur
word van ik tot wij

Remco Campert

meer inspiratie: Een schat aan Liefde

Marthe van der Noordaa
Relatiecoaching

Begrijpen met mijn hart

Op de drempel van het nieuwe seizoen heb ik meer dan andere jaren ambivalente gevoelens. Ik heb veel zin om weer te beginnen, maar ik ben ook aangeslagen en ongerust over wat zich afspeelt in de wereld. Via allerlei nieuwswegen komt het binnen: de schok als er opnieuw een aanslag is gepleegd en het besef dat het nog lang niet voorbij is, maar ook het ongeloof dat een karikatuur als Donald Trump in aanmerking kan komen voor het presidentschap van de VS. En dan de onderdrukking van vrouwen en toenemende homohaat alsof we een eeuw terug zijn in de tijd, de overstromingen wereldwijd en nog steeds geen regering die de nodige rigoureuze maatregelen neemt, en ga zo maar door…
Verbijstering en onmacht voel ik. Ik kan er niet bij met mijn verstand.
Een tijd geleden zei ik in een interview voor Dagblad Trouw iets dat hierbij aansluit.

“Ik vind wat er in de wereld gebeurt bij vlagen overweldigend en onverteerbaar en om dat het hoofd te kunnen bieden, lees ik boeken. En schrijf ik.
Om te begrijpen, niet conceptueel, maar met m’n gevoel, met m’n hart. Boeken doen een appèl op mijn gevoelswereld: door de vertelvorm kunnen ze de meest gruwelijke thema’s verteerbaar maken, vind ik. Dat is het verschil met kranten, met de kale feiten. Het is de taak van de journalist om zelf zoveel mogelijk buiten schot te blijven en daarmee wordt het abstracter en moeilijker toe te laten. Boeken vinden een weg naar binnen, het krijgt makkelijker een plek, er vindt een verbinding plaats.”

Dat helpt me in deze tijd: lezen om tot inzicht te komen, om te begrijpen met mijn hart zodat er een verbinding kan plaatsvinden. Want dat is wat ik wens, te midden van alle heftigheid toch in contact blijven. Ik las deze zomer onder andere ‘Het wetende hart’ van Kabir Helminsky, over de weg van de soefi. Fijn boek, troostrijk ook.

‘We kunnen onze geïsoleerde wil verenigen met de wil van de liefde. (-) Als het individu tot een staat van bewuste integratie komt en uiteindelijk tot actieve overgave, waarbij hij of zij zich direct laat leiden door zijn of haar gelouterde hart.’

Helminsky roept hier op tot actieve overgave. Onze geïsoleerde wil verenigen met de wil van de liefde. Wat apart staat is bedreigend, daar lijden we aan. Uit het hoofd, van het willen bevatten, naar het hart. En je daardoor laten leiden. Dan ontstaat er weer verbinding. Met de liefde, met een ander, welke ander dan ook. In de grond zijn we verbonden. Hier kan ik me op richten, actieve overgave met mijn hart erbij, aan de liefde. Aan de mensen om me heen en dat wat me lief is. En dan verdwijnt iets van de onmacht.

En daar hoort ook het steentje bij dat ik kan bijdragen dit seizoen:
Een schat aan Liefde, een traject rond de liefde in Amsterdam, samen met mijn man Bas Klinkhamer
Twee lezingen op verzoek: Van zelfkritiek naar mededogen
Ik zal dit najaar vaker aanwezig zijn in mijn praktijk in Amsterdam voor individuele coaching en relatiecoaching
Begeleiding in De ITIP Opleiding, een krachtige en diepgaande opleiding op het gebied van persoonlijke ontwikkeling
En tot slot iets heel anders: ik heb vlak voor de zomer een verhaal gehouden op een huwelijksceremonie in een kerk, bij een stel dat op hun huwelijksdag graag een inhoudelijke bijdrage wilde over de liefde. Dat was erg leuk en fijn om te doen! Dus daar sta ik voor open, mocht mijn agenda het toelaten.

In de grond verbonden, een warme groet…

Onverschrokken liefde

Binnenkort is het Valentijnsdag, de dag waarop geliefden elkaar extra aandacht geven met bloemen, cadeautjes, of een kaartje. Op mijn lezingen en in mijn werk als relatiecoach wordt meestal wel duidelijk dat ik niet zo’n voorstander ben van zo’n ‘aparte’ dag van aandacht, en ook niet van de zoetsappigheid die eromheen hangt. Ik ben meer een voorstander van iedere dag Valentijnsdag. Je geliefde aandacht geven..doe dat vooral dagelijks! Want wat is er fijner dan een kus, een compliment, een goeie grap, een onverwachts gebaar en oprechte aandacht voor elkaar te midden van de dagelijkse sores?
En de zoetsappigheid? Een relatie is grillig, intens, prachtig, ingewikkeld, en soms meedogenloos en pijnlijk. Geen sprookje zou ik zeggen maar veeleer een avontuur. En grappig genoeg sluit dit wel aan bij iets wat ik las over de heilige Valentijn en 14 februari.

Ik kwam het volgende tegen:
In 496 riep Paus Gelasius 14 februari uit tot de dag van de heilige Valentijn. Er deed een legende de ronde over ene bisschop Valentijn, die regelmatig stellen in de echt verbond. Op een goed moment kwam weer een jong paar bij hem met het verzoek hen te trouwen: de man was een ‘heidense’ soldaat, de vrouw een christen. Volgens de wet was het hen niet toegestaan te trouwen. Maar Valentijn vond de liefde zwaarder wegen dan de wetten van de keizer, en huwde het stel. Al gauw kwamen meer paren met hetzelfde verzoek. Uiteindelijk werd hij aangegeven en gearresteerd. Toen hij voor de keizer moest verschijnen, probeerde hij die te bekeren. Claudius voelde zich beledigd en liet Valentijn martelen en onthoofden. Dat gebeurde op 14 februari, maar welk jaar het was, is onduidelijk. Voordat het vonnis werd uitgevoerd, zag Valentijn nog kans het dochtertje van de gevangenisbewaarder een briefje toe te stoppen: ‘Van je Valentijn’, stond erop.

Niet zo heel romantisch, 14 februari als de dag waarop Valentijn gemarteld en onthoofd werd (toegegeven, dat briefje voor de dochter dan weer wel). 
Maar wel heel mooi dat deze bisschop Valentijn de liefde zwaarder liet wegen dan de wetten, en daarvoor bleef staan, ook als dat betekende dat de dood erop volgde.

Heel in de verte herken ik daar wel iets van: op een goed moment in mijn leven was het een besluit dat ik de liefde erkende als een belangrijke levensbehoefte en niet als een prettige bijkomstigheid. Ik wilde er vol voor gaan. Vanaf toen was duidelijk dat als het niet goed ging in mijn relatie, het niet goed ging met mij. Dan wist ik dat er werk aan de winkel was: niet denken dat het wel vanzelf overgaat maar bespreken, eerlijk zijn over mijn verlangens, niet zwichten, blijven zoeken, benieuwd ook naar zijn motieven, onthechten en onbevooroordeeld kijken en echte aandacht geven, dat soort zaken. Ik heb het bovenaan mijn lijst van ‘heel belangrijk’ gezet, wat betekent dat ik het standvastig moet uithakken in mijn dagelijkse drukke leven, waar zoveel dingen altijd weer strijden om aandacht. Een onverschrokken keuze.

Aan het slot van mijn boek ‘Een schat aan liefde’ schrijf ik: De schatkamer van je relatie is goed gevuld. De kunst is nu om die schatten te koesteren en aan te blijven spreken. En je niet te laten leiden door de waan van de dag, door de onbenullige dagelijkse gewoontes of dwingende activiteiten die strijden om voorrang. Wat kan nou belangrijker zijn dan de liefde? Ik kan niks bedenken.

Laten we proosten op de liefde, de onverschrokken liefde!

Marthe van der Noordaa

Relatiecoaching

Ruimte voor toeval

Onlangs las ik een interview met Petra Stienen (Midden-Oosten deskundige en publicist) in dagblad Trouw en afgezien van dat ik het een heel inspirerend gesprek vond, ging me ineens een licht op door wat ze zei.

Ik wil alleen nog maar samenwerken met mensen die anderen succes en applaus gunnen en er ook van kunnen genieten. Ik haal ze er zo uit. Je merkt het aan de open blik, het gebrek aan reserve. Het zijn mensen die in overvloed denken; er is genoeg voor iedereen. (-) Als je denkt in overvloed vertrouw je erop dat het goede op je pad komt. Je staat meer open voor wat je toevalt. De Nederlandse cultuur is zo plannerig. Ik kan altijd vandaag, morgen of overmorgen afspreken. Ik laat ruimte voor het toeval, anders zie je die knipoog van de kosmos niet. Je mist ontmoetingen. Natuurlijk hoort planning bij het werkende leven, maar privé laat ik ruimte voor het onverwachte. Spontaniteit maakt het leven echt fijner.

De afgelopen maanden heb ik heel hard gewerkt; naast het in de wereld brengen van mijn boek, met alle interviews en lezingen, zijn mijn andere werkzaamheden ook gewoon doorgegaan. Na een intensieve schrijfperiode, waar je laag na laag afpelt om bij het juiste verhaal en schone taal te komen, wil je je het liefst terugtrekken en indolent op de bank of in een hangmatje liggen. Maar niets van dat alles, er begon direct een geheel nieuwe fase van naar buiten treden. Nu begin ik te merken dat ik door mijn reserves heen was en aan het schrapen ben gegaan uit een leeg vaatje. De moeheid komt niet alleen voort uit de veelheid aan dingen, maar door iets belangrijkers, besef ik door deze quote van Petra Stienen.

Er was de afgelopen maanden geen ruimte meer voor het toeval. Het was zo vol van activiteiten, maar ook in mijn hoofd, dat er geen ruimte meer was voor iets dat me toe kon vallen. En dat is nou juist wat me oplaadt. De lege momenten in de dag, het mijmeren waardoor er een goeie gedachte opkomt, het oningevulde waaruit vanzelf oprijst waar ik zin in heb, het improviseren in het moment. Dat zijn de dingen waar ik zo van hou en waar mijn batterij van oplaadt.

Maar het kan ook zo weer terugkomen, als je niet plant, merkte ik afgelopen zaterdag. Ik ging naar Zutphen, de markt op, en ik liep te zingen. Niet dat ik dat door had, maar ineens kwam er een man in een rolstoel naast me lopen (rijden dus) en die zei: ‘Wat een vrolijkheid!’ Ik keek hem verbaasd aan. ‘Dat u zo loopt te zingen.’ O ja, zei ik. ‘Dat komt natuurlijk door de zon’, zei hij. ‘Nou’, zei ik, ‘ik ben zo blij dat ik er weer ben’. Het floepte er zo uit. Ik was aangekomen in tijd en ruimte. Het was het genieten van de tijd aan mijn zijde en geen lijstje bij me, gewoon zo de markt op en maar zien. En dan heb je dus onverwachte ontmoetingen..

De dag daarna zat ik voor het eerst sinds tijden weer ’s ochtends op een luie stoel bij het raam, mijn favoriete mijmerplek, met uitzicht op het vogelbad. Ik zag allerlei vogels komen en gaan en ineens viel mijn oog op een dikke duif die recht op de schuur afvloog, en onder de dakrand verdween. Toen ik goed keek, zag ik dat hij (of zij waarschijnlijk) een dakpan van het dak had gewipt en daaronder een nestje had gemaakt voor haar kindjes. Sterker nog: de kindjes waren er al! Zo lang had ik dus niet op mijn mijmerplek gezeten, dat moeder duif een dakpan had weten te dumpen, een heel nest had gemaakt van allerlei takjes en ook nog een duivenfamilie had gebaard. De tranen liepen over mijn wangen.

Ik laat ruimte voor het toeval, anders zie je die knipoog van de kosmos niet. Dankje Petra Stienen. En dag vogels, dag marktkoopman, dag allemaal. Ik heb voorlopig geen plannen.

Ontwapenen

In mijn vorige post zei ik dat ik zo blij was dat ik weer ruimte had om te lezen. Dat genieten is nog volop gaande. Ik heb bij mijn boekpresentatie allerlei leuke boeken gekregen over de liefde, waaronder een prachtig sprookje ‘Het verhaal van de bamboesnijder’. Om eerlijk te zijn ben ik niet zo’n fan van sprookjes, omdat ik ze vaak zo slecht geschreven vind (hoop dat ik geen mensen beledig). Maar dit sprookje is mooi en vernuftig geschreven en gaat over het hartstochtelijk verlangen van een aantal prinsen naar de onbereikbare dochter van de bamboesnijder. Ik lees meestal in drie of vier boeken tegelijk, en een sprookje kan daar prima bij.
Zo ben ik ook nog steeds aan het lezen in ‘Dit wil je weten’, een verzameld werk waarin verschillende wetenschappers en kunstenaars gevraagd werd ‘Welk inzicht uit je vakgebied kan anderen helpen in het dagelijks leven?’ Mijn oog viel dit keer op een uitspraak van Ricky Koole, actrice en zangeres.

‘Als je het toneel opkomt, moet je proberen te ontspannen. De controle loslaten en jezelf laten zien. Desnoods met een misser als resultaat. Door jezelf te laten zien, in alle openheid, geef je ook de mensen tegenover je de mogelijkheid zich te openen. Je maakt communicatie mogelijk.’
Dat vind ik mooi gezegd: door jezelf te laten zien, geef je de mensen het vertrouwen om zich te openen. En dat leidt tot communicatie. In mijn boek Een schat aan Liefde spreek ik daar ook over: door jezelf te laten zien, door te geven, leg je verbinding en komt er iets op gang (communicatie, contact). Een gevende beweging opent en schept verbinding.

‘Je moet proberen je zo snel mogelijk over te geven, je gêne overboord te gooien. Je niet wapenen op spannende momenten, maar juist ontwapenen’, vervolgt Ricky Koole.
Op spannende momenten gaat het erom dat je de controle loslaat en je overgeeft. Niet wapenen, maar ontwapenen. Terwijl alles in je lijf zich op spannende momenten juist schrap wil zetten, werkt het ’t beste om een tegenbeweging te maken. Op spannende momenten ontspannen.

Heel herkenbaar en zinnig: ik ben op dit moment op Tour d’ Amour door het land en geef lezingen op onbekende plekken met uiteenlopend publiek. We spreken over de liefde, wat heel leuk is maar ook kwetsbaar en voor sommigen mensen omgeven met teleurstelling en pijn.. En dan gaat het erom dat ik ontspan, en mezelf laat zien. Dat ook ik, wat betreft de liefde, regelmatig met lege handen sta. Het blijft me overweldigen. En ik blijf me eraan overgeven. Zowel in het contact met de mensen op mijn Tour, als met mijn geliefde, nog steeds na 28 jaar. Niet wapenen, maar ontwapenen. Mooi motto.
Graag tot een volgende ontmoeting.

Tour d’Amour